Συνέντευξη του Προέδρου της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. κ. Γιώργη Μαρινάκη ενόψει της 33ης Γενικής Συνέλευσης της Ε.Δ.Ε.Υ.Α.
Tα τρέχοντα προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α. και τις προοπτικές τους όπως αυτές προσδιορίζονται από τις υφιστάµενες συνθήκες και τις εξελίξεις στον τοµέα υδάτων,.πρόκειται να συζητηθούν στην γ.σ της Ένωσης ∆ηµοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Ε∆ΕΥΑ), που θα γίνει στα Χανιά στις 22 Μαρτίου.
Όπως επισηµαίνει σε συνέντευξη του στο Water & Waste ο πρόεδρος της Ε∆ΕΥΑ, δήµαρχος Ρεθύµνου Γ.Μαρινάκης, η συγκυρία είναι πολύ κρίσιµη για τις ∆.Ε.Υ.Α. , αφού το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε προ διµήνου περίπου την πρόθεσή του για αναδιοργάνωση των ∆.Ε.Υ.Α., και πιθανή κατάργηση κάποιων από αυτές
Αναλυτικά η συνέντευξη του προέδρου της Ε∆ΕΥΑ έχει ως εξής:
– κ. Πρόεδρε, όπως πληροφορηθήκαµε, στις 22 Μαρτίου θα πραγµατοποιηθεί στα Χανιά η 33η Γενική Συνέλευση της Ε.∆.Ε.Υ.Α. Ποια θα είναι τα θέµατα που θα απασχολήσουν τη Γενική Συνέλευση;
Η 33η Γενική Συνέλευση της Ε.∆.Ε.Υ.Α. θα είναι εκλογοαπολογιστική δηλ. θα εκλέξει το νέο ∆.Σ. της Ε.∆.Ε.Υ.Α. Πέρα, όµως από τις αρχαιρεσίες θα µας δοθεί η δυνατότητα να αναφερθούµε στα πεπραγµένα του απερχόµενου ∆.Σ. του οποίου η θητεία ήταν οµολογουµένως πολύ δύσκολη και απαιτητική. Αλλά, η Γενική Συνέλευση θα αποτελέσει και ένα «βήµα» για να συζητήσουµε µε όλη την Ελλάδα τα τρέχοντα προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α. και τις προοπτικές τους όπως αυτές προσδιορίζονται από τις υφιστάµενες συνθήκες και τις εξελίξεις στον τοµέα υδάτων. Η συγκυρία είναι πολύ κρίσιµη για τις ∆.Ε.Υ.Α. , αφού το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε προ διµήνου περίπου την πρόθεσή του για αναδιοργάνωση των ∆.Ε.Υ.Α.
– Προ διµήνου όπως αναφέρατε τον δηµόσιο διάλογο απασχόλησε η νοµοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για συνενώσεις των ∆.Ε.Υ.Α. και των ∆ήµων που λειτουργούν υπηρεσίες ύδρευσης. Ωστόσο, το σχέδιο αποσύρθηκε µέχρι να εκλεγεί η νέα ηγεσία της ΚΕ∆Ε. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται το θέµα;
Θεωρώ ότι ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκυλακάκης µετά από τις ενδελεχείς ενηµερώσεις µας, και την Έκτακτη Γενική Συνέλευση των µελών της Ε.∆.Ε.Υ.Α. τον ∆εκέµβριο του 2023, ευτυχώς αντιλήφθηκε ότι ο σχεδιασµός του Υπουργείου έτσι όπως µας ανακοινώθηκε όχι απλώς δεν θα έλυνε τα προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α. και δεν θα βελτίωνε την κατάσταση του τοµέα υδάτων, αλλά θα δηµιουργούσε πολύ περισσότερα. Κι αυτό γιατί δεν ελάµβανε υπόψη του τις αιτίες των προβληµάτων και την εµπειρία από τις προηγούµενες µεταρρυθµίσεις και κυρίως από τον «Καλλικράτη», αλλά και τον χαρακτήρα της παροχής υπηρεσιών ύδατος που βασίζεται στην αρχή της εγγύτητας στον πολίτη και στην τοπικότητα και όχι σε διαχείριση από απρόσωπους και συγκεντρωτικούς οργανισµούς που δεν γνωρίζουν τις τοπικές συνθήκες. Επίσης, ο σχεδιασµός του Υπουργείου έτσι όπως ανακοινώθηκε δεν θα οδηγούσε σε επίτευξη οικονοµιών κλίµακος. Αντιθέτως θα οδηγούσε στα ∆ικαστήρια για ζητήµατα συνταγµατικότητας.
– Αντιλαµβάνοµαι ότι δεν συµφωνείτε µε τις αναγκαστικές συνενώσεις ∆.Ε.Υ.Α. και ∆ήµων. Ποιες είναι λοιπόν οι απόψεις της Ε.∆.Ε.Υ.Α. για τις προοπτικές του τοµέα υδάτων;
Η Ε.∆.Ε.Υ.Α. δεν συµφωνεί µε τις αναγκαστικές συνενώσεις ∆.Ε.Υ.Α. και ∆ήµων. Κι αυτό διότι οι υποδοµές των ∆.Ε.Υ.Α. είναι περιουσία των τοπικών κοινωνιών, ενώ η ύδρευση ως τοπική υπόθεση ανήκει σύµφωνα µε το Σύνταγµα στην αρµοδιότητα των ∆ήµων. Εποµένως, για οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να συναινέσουν τα ∆ηµοτικά Συµβούλια που εκπροσωπούν τις τοπικές κοινωνίες. Θα µπορούσαν ωστόσο να γίνουν εθελοντικές συνενώσεις µε βάση συγκεκριµένα κριτήρια και προϋποθέσεις. Η Ε.∆.Ε.Υ.Α. είναι, επίσης, υπέρ της διαδηµοτικής συνεργασίας µεταξύ των ∆.Ε.Υ.Α. ‘Εχουµε και παραδείγµατα που λειτούργησαν θετικά.
Η διαδηµοτική συνεργασία αποτυπώνεται θεσµικά στην ολιστική πρόταση που εκπονεί η ΚΕ∆Ε για την µεταρρύθµιση της δηµόσιας πολιτικής ύδρευσης – αποχέτευσης µε παρόχους τις ∆.Ε.Υ.Α. και τους ∆ήµους, σε συνεργασία µε την Ε.∆.Ε.Υ.Α. για την οποία δεσµεύθηκε ο Πρόεδρος της ΚΕ∆Ε κ. Κυρίζογλου στο ∆.Σ. της ΚΕ∆Ε στις 13/12/2023, όταν ο κ. Σκυλακάκης ανακοίνωσε επίσηµα την νοµοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ωστόσο, καµιά πρόταση δεν µπορεί να τελεσφορήσει αν δεν λυθούν πρώτα τα βασικά προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α. που είναι η υποστελέχωση και η ενεργειακή τους αυτάρκεια, καθώς και το ενεργειακό τους χρέος. Ο κ. Σκυλακάκης υποσχέθηκε να δοθούν 250 εκ. για το ενεργειακό χρέος των ∆.Ε.Υ.Α. µέσω δανείου που θα αποπληρωθεί σε 30 χρόνια, αλλά το συνέδεσε ευθέως µε την µεταρρύθµιση. Αναρωτιόµαστε γιατί αυτή η οικονοµική ενίσχυση δεν δόθηκε νωρίτερα στις ∆.Ε.Υ.Α. ώστε να «ανασάνουν» από την υπέρογκη επιβάρυνσή τους από τα τιµολόγια ηλεκτρικού ρεύµατος.
– Σε κάποια παλαιότερη συνέντευξή σας είχατε αναφερθεί σε µια ακτινογράφηση των ∆.Ε.Υ.Α. µέσω µιας µελέτης που ανέθεσε η DG Regio. Υποθέτω ότι η µελέτη αυτή ολοκληρώθηκε. Ποια είναι τα συµπεράσµατά της;
Πράγµατι η µελέτη αυτή ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2022 και αφορά τριάντα πέντε (35) ∆.Ε.Υ.Α. Είναι ένα καλό αντιπροσωπευτικό δείγµα. Σύµφωνα µε τα συµπεράσµατά της οι ∆.Ε.Υ.Α. που λειτουργούν στη χώρα, παρά τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν µπορούν υπό προϋποθέσεις να αντεπεξέλθουν µε επιτυχία στο έργο τους. Στις προϋποθέσεις αυτές περιλαµβάνεται ο συστηµατικός και οργανωµένος τρόπος λειτουργίας τους, η επαρκής στελέχωσή τους και η αυτόνοµη λειτουργία τους ως δηµόσιες επιχειρήσεις µε ανεξάρτητο όµως χαρακτήρα κατά τη λήψη καίριων αποφάσεων.
∆υστυχώς, η µελέτη αυτή που αποτελεί κατά την άποψη της Ε.∆.Ε.Υ.Α. ένα αξιόπιστο εργαλείο δεν αξιοποιήθηκε από τα συναρµόδια Υπουργεία όπως θα έπρεπε για να αναδειχθούν τα προβλήµατα και οι προοπτικές των ∆.Ε.Υ.Α. Επανειληµµένα έχουµε ζητήσει να αποτελέσει οδηγό για τις ∆.ΕΥ.Α., αλλά µέχρι στιγµής δεν έχουµε εισακουσθεί.
– Ποια θεωρείτε σήµερα τα κυριότερα προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α.;
Η υποστελέχωση και το ενεργειακό σε όλες του τις διαστάσεις είναι τα κυριότερα προβλήµατα των ∆.Ε.Υ.Α. σήµερα. Η Ε.∆.Ε.Υ.Α. µιλάει συνεχώς γι΄αυτά προσπαθώντας να πείσει τα συναρµόδια Υπουργεία και κυρίως το Υπουργείο Εσωτερικών ότι οι ∆.Ε.Υ.Α. έχουν ανάγκη από ενδυνάµωση και ενίσχυση µε επιστηµονικό προσωπικό που θα σκέφτεται δηµιουργικά και θα ενεργεί δυναµικά ώστε οι ∆.Ε.Υ.Α. να παρέχουν στους πολίτες σύγχρονες και ποιοτικές υπηρεσίες. Σύµφωνα µε πρόσφατα στοιχεία της Ε.∆.Ε.Υ.Α. η κάλυψη των οργανικών θέσεων στις ∆.Ε.Υ.Α. είναι κατά µέσο όρο 44% σε σχέση µε τις προβλεπόµενες θέσεις στους Οργανισµούς Εσωτερικής Υπηρεσίας (αν συνυπολογίσουµε και το έκτακτο προσωπικό φτάνει στο επίπεδο 57%), και µέσα στην επόµενη πενταετία αναµένεται το ποσοστό αυτό λόγω συνταξιοδοτήσεων να φτάσει στο 37%. ∆εν αντιλαµβανόµαστε γιατί δεν δίνεται η δυνατότητα στις ∆.Ε.Υ.Α. να προσλαµβάνουν προσωπικό, αφού δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισµό και δεν επιχορηγούνται για την λειτουργία τους.
Ως προς το ενεργειακό, οι ∆.Ε.Υ.Α. παρότι το ενεργειακό τους κόστος διπλασιάσθηκε µετά την ενεργειακή κρίση δεν έτυχαν οικονοµικής ενίσχυσης από την Πολιτεία σύµφωνα µε το ενεργειακό τους προφίλ, αφού είναι επιχειρήσεις ενεργειακής έντασης και λειτουργούν ενεργοβόρες εγκαταστάσεις. Όσο για την ενεργειακή τους αυτάρκεια, αυτή απαιτεί χρόνο, «χώρο» στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και τις ανάλογες χρηµατοδοτήσεις. Η Ε.∆.Ε.Υ.Α έχει αναπτύξει ένα εµπεριστατωµένο διεκδικητικό πλαίσιο για την ενεργειακή αυτάρκεια των ∆.Ε.Υ.Α. χωρίς, όµως, την ανάλογη ανταπόκριση από την Πολιτεία.
– Τον Μάρτιο του 2023 µε νόµο διευρύνθηκε η αρµοδιότητα της Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας και στα Ύδατα. Η ΡΑΕ έγινε ΡΑΑΕΥ και εποπτεύει και ελέγχει πλέον και τους παρόχους ύδατος. Τότε είχατε εκφράσει τις αντιρρήσεις σας. Σήµερα ποια είναι η άποψή σας;
Ως Ε.∆.Ε.Υ.Α. είχαµε διατυπώσει την άποψη ότι δεν είναι απαραίτητη η θέσπιση Ρυθµιστικής Αρχής Υδάτων που συνήθως λειτουργεί για να ρυθµίζει ανταγωνιστικά πεδία, κάτι που δεν ισχύει στον τοµέα υδάτων της χώρας µας. Θα µπορούσε να αξιοποιηθεί και να αναβαθµισθεί η Γενική Γραµµατεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων για να επιτελέσει τον ρόλο της. Τελικώς, µε τις θεσµικές µας παρεµβάσεις καταφέραµε να βελτιώσουµε το θεσµικό πλαίσιο για την ΡΑΑΕΥ προς όφελος των ∆.Ε.Υ.Α.
Σήµερα συνεργαζόµαστε θεσµικά µε την ΡΑΑΕΥ και µάλιστα προτείναµε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να εφαρµοσθεί το θεσµικό πλαίσιο για την ΡΑΑΕΥ πριν επιχειρήσει οποιαδήποτε µεταρρύθµιση. Μάλιστα, επισκεφθήκαµε τον Αντιπρόεδρο Υδάτων της ΡΑΑΕΥ κ. Ψυχογυιό, καθώς και τον Πρόεδρό της κ. ∆αγούµα για να συζητήσουµε τα θέµατα των ∆.Ε.Υ.Α. Πάντως, µέχρι στιγµής η ΡΑΑΕΥ δεν έχει στελεχωθεί µε το απαραίτητο προσωπικό κι εποµένως δύσκολα θα ανταποκριθεί στο έργο της.
– κ. Μαρινάκη, είστε Πρόεδρος της Ε.∆.Ε.Υ.Α. από το 2014, ενώ συµµετέχετε στο ∆.Σ. της από το 2011. Θα συνεχίσετε στην Ένωση;
Οι ∆.Ε.Υ.Α. είναι ένας χώρος µε πολλές δυσκολίες, και προκλήσεις, αλλά και µε πολύ µεγάλο ενδιαφέρον. Ταυτόχρονα, όµως και µε µεγάλη κοινωνική σηµασία. Κι αυτό γιατί υπηρετούν την κοινή ωφέλεια και διαχειρίζονται ένα δηµόσιο και κοινωνικό αγαθό, το νερό.
Από την άλλη η Ε.∆.Ε.Υ.Α. είναι ένα δίκτυο ανθρώπων, πολιτικών και επιχειρήσεων που λειτουργεί µ΄έναν τρόπο ίσως πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδοµένα δηλ. µε ενότητα, σύµπνοια, χωρίς περιττές αντιπαραθέσεις και µε γνώµονα την πρόοδο των ∆.Ε.Υ.Α. Λειτουργεί µε θεσµικότητα, προσήλωση στους στόχους της και συνεργατικό πνεύµα. Όλα αυτά µε κάνουν να συνεχίσω να υπηρετώ την Ε.∆.Ε.Υ.Α. και τις ∆.Ε.Υ.Α. Μάλιστα, σήµερα που οι περιστάσεις είναι ιδιαίτερα κρίσιµες και το µέλλον των ∆.Ε.Υ.Α. αβέβαιο, οφείλω περισσότερο από ποτέ να υπηρετήσω µε όλες µου τις δυνάµεις την «υπόθεση» των ∆.Ε.Υ.Α., ελπίζοντας ότι οι εξελίξεις θα διασφαλίσουν ένα υγιές µέλλον για τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες για την ποιότητα ζωής των οποίων φροντίζουν οι ∆.Ε.Υ.Α. 45 χρόνια τώρα.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΕΔΩ
