Χάρης Δούκας, Kαθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής και Διοίκησης EMΠ
Δρ Ιωάννα Μακαρούνη, Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό, Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, ΕΜΠ
To 2015, ο Travis Kalanick, συνιδρυτής της Uber, ήταν σίγουρος πως οι διαδρομές με Uber θα ωθούσαν τους ανθρώπους να αφήνουν τα αυτοκίνητά τους στο σπίτι, δηλώνοντας σε μια τεχνολογική διάσκεψη
πως: «Αν κάθε αυτοκίνητο στο Σαν Φρανσίσκο ήταν ‘Ubered’, δεν θα υπήρχε κίνηση».
Σήμερα, πολλές μελέτες υποδεικνύουν δείχνει ακριβώς το αντίθετο: Η Uber και ο κύριος ανταγωνιστής της, η Lyft Inc., αντί να διευκολύνουν την κυκλοφορία, αυξάνουν τη συμφόρηση σε πολλά κέντρα των πόλεων στις ΗΠΑ.
Οι ρυθμιστικές αρχές στο Σαν Φρανσίσκο, το Σικάγο και τη Νέα Υόρκη ανέφεραν τη συμφόρηση ως το κύριο λόγο για τις νέες χρεώσεις που πρόσφατα θέσπισαν στις διαδρομές Uber και Lyft, με παρόμοιες αυξήσεις να εξετάζονται και στις υπόλοιπες πολιτείες. Πλέον, Uber και Lyft αναγνωρίζουν ότι αυξάνουν τη συμφόρηση, αλλά αναφέρουν πως ορισμένες μελέτες υπερεκτιμούν τη συμβολή τους στο πρόβλημα.
Οι προγραμματιστές των συγκεκριμένων εφαρμογών πίστευαν αρχικά ότι η τεχνολογία τους θα δημιουργούσε απρόσκοπτα ταξίδια, με τέσσερις αγνώστους να εγκαταλείπουν τα δικά τους αυτοκίνητα για μία κοινή βόλτα. Πίστευαν πως με τη χρήση πρωτοποριακών αλγορίθμων θα κατευθύνουν τη συμπεριφορά των οδηγών μέσω της τιμολόγησης και της αντιστοίχισης των διαδρομών τους, χωρίς να ξοδεύουν αρκετό χρόνο μεταξύ των ταξιδιών τους. Εκείνοι που θα άφηναν τα αυτοκίνητά τους στο σπίτι θα χρησιμοποιούσαν περισσότερο λεωφορεία και ποδήλατα ή θα περπατούσαν, μειώνοντας το πρόβλημα της συμφόρησης.
Αυτή η ουτοπία δεν έχει πραγματοποιηθεί!
Οι περισσότεροι χρήστες των εφαρμογών παίρνουν τα δικά τους ιδιωτικά Lyfts και Ubers, αποφεύγοντας να τα μοιραστούν, παρά το επιπλέον κόστος. Σήμερα οι οδηγοί στις μεγάλες πόλεις κάνουν διαδρομές για ναύλους χωρίς επιβάτες περίπου στο 40% των περιπτώσεων, καθιστώντας τα αλγοριθμικά μοντέλα των εφαρμογών αναποτελεσματικά.
Πολλαπλές μελέτες δείχνουν πως Uber και Lyft έχουν απομακρύνει τους ανθρώπους από τα μέσα μαζικής μεταφοράς και το περπάτημα, και πως οι εφαρμογές έχουν αυξήσει το συνολικό αριθμό των οδηγών στις ΗΠΑ. Μάλιστα, σε πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances, διαπιστώθηκε ότι πάνω από το 60% της επιβράδυνσης των ταχυτήτων κυκλοφορίας στο Σαν Φρανσίσκο μεταξύ του 2010 και 2016 οφειλόταν στην εισαγωγή τέτοιου είδους εταιρειών.
Μάλιστα, o Dan Lurie, διευθυντής πολιτικής στο Δημαρχείο του Σικάγο, πρόσφατα δήλωσε πως οι εταιρείες «δημιουργούν εκθετική αύξηση της συμφόρησης στο κέντρο της πόλης». Από το 2020, η πόλη άρχισε να χρεώνει ένα νέο τέλος για κάθε ταξίδι με ‘Ubered’ αυτοκίνητο για να μετριάσει την κυκλοφορία.
Αντίστοιχοι προβληματισμοί υπάρχουν και για την Αθήνα, όπου με την αργή βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών και την αύξηση των υπηρεσιών διαμοιρασμού που επιτρέπουν ευέλικτη και σχετικά οικονομική για τους πολίτες κινητικότητα, παρατηρείται αύξηση της κίνησης των οχημάτων στους δρόμους. Αν λάβουμε υπόψιν και την αύξηση των υβριδικών, των plug-in υβριδικών και των αμιγώς ηλεκτροκίνητων οχημάτων τα οποία μετακινούνται χωρίς περιορισμό στους δρόμους της πρωτεύουσας, η πολυπλοκότητα διαχείρισης της κίνησης των οχημάτων αυξάνει σημαντικά.
Οι προκλήσεις με ορίζοντα την επόμενη δεκαετία είναι πολλές και καθίσταται απαραίτητη η αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, καινοτόμων εργαλείων και εφαρμογών, και η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες κινητικότητας των πολιτών, στο πλαίσιο και της στρατηγικής στήριξης της ηλεκτροκίνησης. Λύσεις στο πλαίσιο της διαχείρισης των συναλλαγών φόρτισης με τεχνολογία blockchain, της βέλτιστης χωροθέτησης φορτιστών Η/Ο στον αστικό ιστό, και όχι μόνο, ανάλογα με τα δεδομένα πρόβλεψης κίνησης, και της βελτιστοποίησης της μετακίνησης των οδηγών για δαλειτουργικές και ασφαλείς υπηρεσίες φόρτισης μελετώνται στο συγχρηματοδοτούμενο έργο «EV-CHAIN», όπου συμμετέχει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η ΔΕΗ, η Εγνατία Οδός και η εταιρεία συμβούλων HOLISTIC. Σύντομα θα ξεκινήσει πιλοτική εφαρμογή του έργου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα σε σχετική ημερίδα τον Σεπτέμβριο.
Περισσότερες πληροφορίες θα ανακοινωθούν σύντομα.
