Για σήμερα έχει προγραμματιστεί η έναρξη του διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων, προκειμένου έως το τέλος του χρόνου να έχει σχεδιαστεί από την ελληνική κυβέρνηση ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα μας.
Η αρχή γίνεται με την συνεδρίαση των εμπειρογνωμόνων που όρισαν οι κοινωνικοί εταίροι, μετά από πρόσκληση της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως, σηματοδοτώντας την αρχή μιας διαδικασίας με στόχο την εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς.
Επικεφαλής της σημερινής ομάδας εργασίας, είναι ο Γενικός Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων Νίκος Μηλαπίδης και από την πλευρά των κοινωνικών εταίρων έχουν οριστεί οι Σοφία Καζάκου (ΓΣΕΕ), Κατερίνα Δασκαλάκη (ΣΕΒ), Νικόλαος Δήμας (ΓΣΕΒΕΕ), Ιωάννης Σταύρου (ΣΒΕ), Αντώνιος Μέγγουλης (ΕΣΕΕ) και Νίκος Ζωητός (ΣΕΤΕ). Στόχος της ομάδας των εμπειρογωμόνων είναι η προετοιμασία του διαλόγου για το σχέδιο δράσης και την προώθηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
Σύμφωνα με την Οδηγία, η Ελλάδα οφείλει να καταρτίσει Σχέδιο Δράσης έως τα τέλη του 2025. Το σχέδιο αυτό θα έχει διάρκεια εφαρμογής από 1 έως 5 έτη, θα περιλαμβάνει σαφές χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένα μέτρα ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων και θα σέβεται απόλυτα την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων.
Κεντρική επιδίωξη είναι να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, ώστε να φθάσει στο 80%, όταν σήμερα, εκτιμάται ότι μόλις το 25% με 30% των εργαζόμενων στη χώρα μας καλύπτεται από κάποια Σύμβαση.
Κατά τις τεχνικές συναντήσεις που ξεκινούν σήμερα, οι εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων θα καταθέσουν μελέτες και καλές πρακτικές από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε οι προτάσεις που θα υποβληθούν στο πλαίσιο του διαλόγου να είναι ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες και συμβατές με τις διεθνείς εξελίξεις.
Στο τραπέζι του διαλόγου αναμένεται να τεθούν για παράδειγμα, κάποιες μνημονιακές ρυθμίσεις που ανέτρεψαν το τοπίο των ΣΣΕ στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να περιοριστούν σημαντικά οι νέες Συμβάσεις. Είναι χαρακτηριστικό δε, ότι υπάρχουν αρκετοί κλάδοι που έχουν μείνει χωρίς συλλογική σύμβαση πάνω από μια 15αετία (πχ εμπόριο), με άμεσο αποτέλεσμα τους ιδιαίτερα χαμηλούς μισθούς.
Για παράδειγμα, κεντρικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει το θέμα της επεκτασιμότητας των συμβάσεων, ήτοι η κήρυξη μιας ΣΣΕ ως γενικά υποχρεωτικής. Πλέον, μετά από μια σειρά νόμων, είναι εφικτή μόνο αν την υπογράψουν εργοδοτικές ενώσεις και σωματεία που καλύπτουν, αποδεδειγμένα, πάνω από το 50% των επιχειρήσεων και των εργαζομένων κάθε κλάδου. Αυτό αποδεικνύεται μέσα από τα αντίστοιχα Μητρώα εργοδοτών και εργαζόμενων.
Μόνον, που παρατηρείται πλέον, το φαινόμενο, κάποιοι εργοδότες να βγουν εκτός της Ομοσπονδίας που τους εκπροσωπεί, άρα να θεωρούν ότι έχουν θέσει εαυτόν εκτός διαδικασίας διαπραγμάτευσης. Έτσι, δεν επιτυγχάνεται το όριο του 50% + 1 και η υπογραφή μιας ΣΣΕ αφορά μόνον όσους παραμένουν στο Μητρώο και όχι το σύνολο του κλάδου, στρεβλώνοντας έτσι και τον ανταγωνισμό.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της ΣΣΕ στον κλάδο των ιατρικών επισκεπτών, η οποία υπεγράφη μετά από διαπραγματεύσεις και μεσολάβηση του ΟΜΕΔ. Κατατέθηκε στο υπουργείο Εργασίας στις αρχές Μαΐου, με αίτηση επέκτασης, όμως από τις αρμόδιες υπηρεσίες διαπιστώθηκε ότι ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), β) η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) και γ) ο Σύλλογος Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (Σ.Α.Φ.Ε.Ε.) δεν έχουν εγγραφεί στο Γενικό Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών (ΓΕ.ΜΗ.Ο.Ε.). Αυτό, στην πράξη σημαίνει ότι δεν είναι εφικτός (λόγω έλλειψης στοιχείων) ο έλεγχος για το εάν οι 3 οργανώσεις εκπροσωπούν πάνω από το 50% των εργοδοτών του κλάδου.
Άλλα θέματα που πιθανότατα να αποτελέσουν και σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των εταίρων, είναι η λειτουργία του ΟΜΕΔ, η μετενέργεια, η «συρροή συμβάσεων» αλλά και η καθολικότητα αυτών.
Να σημειωθεί ότι από την πλευρά της ΓΣΕΕ, τίθεται επίσης, ο όρος για επαναφορά των ελεύθερων διαπραγματεύσεων, κυρίως στις κατώτατες αμοιβές, οι οποίες πλέον ορίζονται από την κυβέρνηση και όχι μέσω της υπογραφής της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Μάλιστα, εκτός από τη ΓΣΕΕ, υπάρχουν και ορισμένες εργοδοτικές οργανώσεις (έμποροι, μικρομεσαίες επιχειρήσεις) που ζητούν να επανέλθει στην Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και το πεδίο καθορισμού των κατώτατων αμοιβών.
