Μέσα στην δύσκολη από τον COVID-19 και τις διεθνείς συγκυρίες εποχή, ένα ιδιαίτερα ευχάριστο και ελπιδοφόρο επίτευγμα αποτελεί η ένταξη της Περιοχής των Αστερουσίων (Νότια Κρήτη) στο Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (WNBR) του Προγράμματος «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» (ΜΑΒ) της UNESCO.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη, καθώς τα Αστερούσια είναι η τρίτη περιοχή από τη χώρα μας, που εντάσσεται στο Παγκόσμιο αυτό Δίκτυο στο οποίο ανήκουν πάνω από 700 περιοχές απ’ όλο τον κόσμο. Οι προηγούμενες δύο είναι ο Όλυμπος και το Φαράγγι της Σαμαριάς που είχαν ενταχθεί τη δεκαετία του 1980. Τα Αποθέματα Βιόσφαιρας (ΑΒ) αποτελούν σήμερα υψηλότατου κύρους περιοχές συνδυασμένης Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Πολιτισμικής Κληρονομιάς με παράλληλη δυναμική προώθηση της Αειφόρου Ανάπτυξης των περιοχών που εντάσσονται στο πρόγραμμα.
Η πρόταση της ένταξης υποβλήθηκε με την έγκριση του ΥΠΕΝ και τη στενή συνεργασία της Περιφέρειας Κρήτης, της Αναπτυξιακής Ηρακλείου, των Δήμων Αρχανών-Αστερουσίων, Βιάννου, Γόρτυνας, Μινώα Πεδιάδας και Φαιστού, αλλά και της Εφορίας Αρχαιοτήτων, του Φορέα Διαχείρισης (Περιοχών Natura) Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης και όλων των Δημοσίων Υπηρεσιών, Οργανώσεων, Επιμελητηρίων, Εκπαιδευτικών και άλλων Φορέων και την ομόθυμη στήριξη από τους πολίτες/κατοίκους που επετεύχθη μέσω δημοσίων διαβουλεύσεων με Συντονισμό και την Εποπτεία των διαδικασιών ένταξης και μελετών από την Ελληνική Επιτροπή (ΕΕ) MAB/UNESCO, που λειτουργεί υπό την Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNESCO και την τεχνική υποστήριξη του Μεσογειακού Γραφείου Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (ΜΙΟ-ECSDE).
Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της ΕΕ MAB/UNESCO Καθηγητής κος Μ. Σκούλλος, τα ΑΒ δεν είναι τα ίδια περιοχές προστασίας αλλά μεγάλες γεωγραφικές περιοχές που περιλαμβάνουν περιοχές προστασίας, φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς και προωθείται μέσα στα όρια τους η αειφόρος ανάπτυξη σε αρμονική σχέση μεταξύ ανθρώπινων κοινωνιών και βιολογικής και πολιτισμικής ποικιλότητας..
Για παράδειγμα στο ΑΒ Αστερουσίων, χερσαίας έκτασης 367 Κm2 (η χερσαία έκταση της Νήσου Μάλτας είναι 246 Κm2), και ευρύτατης παράκτιας και θαλάσσιας ζώνης, περιλαμβάνονται τρεις περιοχές του Δικτύου Natura, τρία Καταφύγια Άγριας Ζωής, επτά Αρχαιολογικοί Χώροι και μεγάλος αριθμός από μεμονωμένα μνημεία (ιερά Μινωικής περιόδου, μοναστήρια, σκήτες), τοπία ιδιαίτερου κάλους, το Φοινικοδάσος, κορυφογραμμές, φαράγγια, απόκρημνες χαράδρες, ο δεύτερος σε ύψος καταρράκτης της Ελλάδος, μαγευτικές παραλίες, μονοπάτια, κ.λπ. Πέρα από την καταπληκτική βιόσφαιρα με
μοναδική βιοποικιλότητα, σπάνια ενδημικά είδη χερσαίας και θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας, μεταξύ των οποίων 192 είδη πουλιών, θηλαστικά, ερπετά και αμφίβια μεταξύ των οποίων η θαλάσσια χελώνα, η μεσογειακή φώκια, κητώδη (φυσητήρες και διάφοροι τύποι δελφινιών), εξαιρετική σημασία έχει η διαχρονική παρουσία των ανθρώπινων κοινωνιών και της εναρμονισμένης με τον φυσικό χώρο υλικής και άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς που είναι ζωντανή και παρούσα σε ολόκληρη την περιοχή.
